POLİTİKAMIZ
Editoryal Politika
Portos, bilimsel dergi ve kitapların doğru, zamanında ve etik bir şekilde yayınlanmasını sağlamak için aşağıda belirtilen temel yayın politikalarını benimser.
Committee on Publication Ethics (COPE), Directory of Open Access Journals (DOAJ), Open Access Scholarly Publishers Association (OASPA) ve World Association of Medical Editors (WAME) tarafından https://publicationethics.org/resources/guidelines-new/principles-transparency-and-best-practice-scholarly-publishing web sayfasında yayınlanan Bilimsel Yayıncılıkta Şeffaflık ve En İyi Uygulama İlkeleri yayın sürecinin şekillenmesinde takip edilmektedir. International Committee of Medical Journal Editors (ICJME) ve Council of Science Editors'ın (CSE) önerileri ve yönergeleri de dikkate alınmaktadır.
Portos, uluslararası yayıncılık standartlarına uygun, yüksek kaliteli bilimsel dergi ve kitaplar yayınlayarak sürekli artan bilimsel bilginin yayılmasına katkıda bulunmayı amaçlamaktadır.
Gönderilen tüm yazılar, yayınlanmadan önce çift kör, tarafsız hakem değerlendirme sürecinden geçer.
İntihal, duplikasyon, sahte yazarlık/inkar edilen yazarlık, araştrma/veri fabrikasyonu, makale dilimleme, dilimleyerek yayın, telif hakları ihlali ve çıkar çatışmasının gizlenmesi, etik dışı davranışlar olarak kabul edilir. Etik standartlara uygun olmayan yazılar yayınlanmaz: yayından sonra tespit edilen olası kuraldışı, uygunsuzluklar içeren yazılar yayından çıkarılır.
İntihal
Ön kontrolden geçirilen yazılar, iThenticate yazılımı kullanılarak intihal için taranır. İntihal/kendi kendine intihal tespit edilirse yazarlar bilgilendirilir. Editörler, gerekli olması halinde yazıyı değerlendirme ya da üretim sürecinin çeşitli aşamalarında intihal kontrolüne tabi tutabilirler. Yüksek benzerlik oranları, bir yazının kabul edilmeden önce ve hatta kabul edildikten sonra reddedilmesine neden olur.
Çift taraflı Kör Hakemlik
İntihal kontrolünden sonra, uygun olan yazılar editör tarafından orijinallik, metodoloji, işlenen konunun önemi ve kapsam ile uyumluluğu açısından değerlendirilir. Editör, yazıların adil bir şekilde çift taraflı kör hakemlikten geçmesini sağlar; buna göre yazı biçimsel esaslara uygun ise, gelen yazıyı yurtiçinden ve /veya yurtdışından en az iki hakemin değerlendirmesine sunar, hakemler gerek gördüğü takdirde yazıda istenen değişiklikler yazarlar tarafından yapıldıktan sonra yayınlanmasına onay verir.
Yazarlık
Yazar olarak adlandırılan kişiler, International Committee of Medical Journal Editors (ICJME) tarafından önerilen aşağıdaki kriterlerin tümünü karşılamalıdır:
1. Çalışmanın konseptine/tasarımına; ya da çalışma için verilerin toplanmasına, analiz edilmesine ya da yorumlanmasına önemli katkı sağlamış olmak; VE
2. Yazı taslağını hazırlamış ya da önemli fikirsel içeriğin eleştirel incelemesini yapmış olmak; VE
3. Yazının yayından önceki son halini gözden geçirmiş ve onaylamış olmak; VE
4. Çalışmanın herhangi bir bölümünün doğruluğuna ya da bütünlüğüne ilişkin soruların uygun şekilde soruşturulduğunun ve çözümlendiğinin garantisini vermek amacıyla çalışmanın her yönünden sorumlu olmayı kabul etmek.
Ölçütlerin tümünü karşılamayan ya da başka açılardan yardımda bulunan kişilerin adlarına Teşekkür bölümünde yer verilir.
Yazar olarak belirtilenler dışında hiç kimse yazıya katkıda bulunmuş olmamalıdır; hayalet yazarlık kabul edilemez.
Bir yazıda veya yayınlanan bir yazının yazarlığında değişiklik yapılması gerektiğinde, değişiklikler COPE yönergelerine göre uygulanır.
Düzeltme, Geri Çekme
Editörler, yayınlanan yazıda, bulguları, yorumları ve sonuçları etkilemeyen küçük hatalar tespit edilirse, düzeltme yayınlamayı düşünebilirler. Editörler, bulguları ve sonuçları geçersiz kılan büyük hatalar / ihlaller söz konusu olduğunda, yazıyı geri çekmeyi düşünmelidir.
Yazarlar tarafından araştırma veya yayını kötüye kullanmaya yönelik olasılık söz konusu ise; bulguların güvenilir olmadığına ve yazarların kurumlarının olayı soruşturmadığına dair kanıtlar var veya olası soruşturma haksız veya sonuçsuz görünüyor ise, editörler endişe ifadesi yayınlamayı düşünmelidir. Düzeltme, geri çekme veya endişe ifadesi ile ilgili olarak COPE ve ICJME yönergeleri dikkate alınır.
Açık Erişim
Tüm Portos yayınları açık erişimlidir ve tüm içerik okura ya da okurun dahil olduğu kuruma ücretsiz olarak sunulur. Okurlar, ticari amaç haricinde, yayıncı ya da yazardan izin almadan dergi makalelerinin tam metnini okuyabilir, indirebilir, kopyalayabilir, arayabilir ve link sağlayabilir. Bu BOAI açık erişim tanımıyla uyumludur.
Tüm dergiler Creative Commons lisansı altında yayınlanmaktadır.
Etik
Portos dergileri, en yüksek yayın etiği standartlarını benimser ve yayıncılık faaliyetlerini bu standartlara bağlı olarak sürdürür. Committee on Publication Ethics (COPE), Directory of Open Access Journals (DOAJ), Open Access Scholarly Publishers Association (OASPA) ve the World Association of Medical Editors (WAME) tarafından geliştirilen bilimsel yayıncılıkta şeffaflık ve en iyi uygulama ilkelerini benimser; tavsiye ve klavuzlarını takip eder: (https://publicationethics.org/resources/guidelines-new/principles-transparency-and-best-practice-). Council of Science Editors (CSE) ve International Committee of Medical Journal Editors (ICMJE) tarafından sunulan öneri, tavsiye ve klavuzları da dikkate alarak süreçlerini şekillendirir.
Araştırma Etiği
Portos dergileri araştırma etiğinde en yüksek standartları gözetir ve aşağıda tanımlanan uluslararası araştırma etiği ilkelerini benimser.
- Araştırmanın tasarlanması, tasarımın gözden geçirilmesi ve araştırmanın yürütülmesinde, bütünlük, kalite ve şeffaflık ilkeleri sağlanmalıdır.
- Araştırma ekibi ve katılımcılar, araştırmanın amacı, yöntemleri ve öngörülen olası kullanımları; araştırmaya katılımın gerektirdikleri ve varsa riskleri hakkında tam olarak bilgilendirilmelidir.
- Araştırma katılımcılarının sağladığı bilgilerin gizliliği ve yanıt verenlerin gizliliği sağlanmalıdır. Araştırma katılımcıların özerkliğini ve saygınlığını koruyacak şekilde tasarlanmalıdır.
- Araştırma katılımcıları gönüllü olarak araştırmada yer almalı, herhangi bir zorlama altında olmamalıdırlar. Katılımcıların zarar görmesinden kaçınılmalıdır. Araştırma, katılımcıları riske sokmayacak şekilde planlanmalıdır.
- Araştırma bağımsızlığıyla ilgili açık ve net olunmalı; çıkar çatışması varsa belirtilmelidir.
- Deneysel çalışmalarda, araştırmaya katılmaya karar veren katılımcıların yazılı bilgilendirilmiş onayı alınmalıdır. Çocukların ve vesayet altındakilerin veya tasdiklenmiş akıl hastalığı bulunanların yasal vasisinin onayı alınmalıdır.
- Çalışma herhangi bir kurum ya da kuruluşta gerçekleştirilecekse bu kurum ya da kuruluştan çalışma yapılacağına dair onay alınmalıdır.
- İnsan öğesi bulunan çalışmalarda, “yöntem” bölümünde katılımcılardan “bilgilendirilmiş onam” alındığının ve çalışmanın yapıldığı kurumdan etik kurul onayı alındığının belirtilmesi gerekir.
İnsan Denekler ve Araştırmada Hayvan Kullanımı
Portos dergileri, Dünya Tabipler Birliği (WMA) Helsinki Bildirgesi – İnsan Deneklerini İçeren Tıbbi Araştırmalar İçin Etik İlkeler ve Biyomedikal Araştırmalarda Hayvan Kullanımına İlişkin WMA Bildirisi'nin etik standartlarına uymayı ilke kabul eder.
Bilgilendirilmiş Onam ve Etik Kurul Onayı
Ulusal veya yerel etik kurullardan alınan araştırma protokollerinin onayı yazılarla birlikte gönderilmek zorundadır. İnsan deneklerle yapılan deneysel araştırmaların sonuçlarını bildiren çalışmalarda prosedür(ler) tam olarak açıklanmalı, bilgilendirilmiş onam alınmış olmalı ve bilgilendirilmiş onamın alındığı çalışmada belirtilmelidir. Çocuklar ve vesayet altında olan veya deliliği onaylanmış kişiler söz konusu olduğunda, yazarlar yasal vasinin rızasının alınıp alınmadığı hakkında bilgilendirmeyi çalışmaya eklemelidir.
Çıkar Çatışması
Yazarlar, editörler ve hakemler potansiyel ya da mevcut çıkar çatışmasını beyan etmelidir. Çıkar çatışması yayın sürecindeki taraflardan biri için (yazar, hakem ya da editör) yayın sürecindeki sorumluluklarını (makale gönderimi, hakemlik, editöryal karar; yazar, hakem ve editörler arasında iletişim) adil olmayan şekilde etkileyecek şekilde çıkar durumu söz konusu olduğunda oluşur.
Potansiyel çıkar çatışmalarını beyan etmek için, ICMJE Potansiyel Çıkar Çatışması Bildirim Formu (http://www.icmje.org/) katkıda bulunan tüm yazarlar tarafından doldurulmalı ve yazıyla birlikte gönderilmelidir. Editörlerin, yazarların veya hakemlerin olası çıkar çatışması vakaları, Yayın Kurulu tarafından COPE ve ICMJE yönergeleri kapsamında çözümlenir.
Finansal Destek Beyanı
Araştırmanın yürütülmesi için alınan tüm finansal destek çalışma gönderilirken beyan edilmelidir. Finansal destek sağlayanın araştırmadaki rolü de aynı zamanda açıklanmalıdır.